Eigenaarschap en ecologie als kernwaarden voor de stad. Met dat vertrekpunt deden Jeffrey Bolhuis en Socrates Schouten onderzoek op Zeeburgereiland, als onderdeel van Contemporary Commoning. Als onderdeel hiervan introduceerden zij de Wielemaatjes op het eiland. Nu verschijnt ook het essay waarin de ideeën die hierachter schuilen worden uiteengezet.

Wat maakt een duurzame stad en hoe ziet deze eruit? In de afgelopen vijftig jaar dat de term ‘duurzaamheid’ is opgekomen, geaccepteerd geraakt en politiek ingebed, is ook het denken over de stad sterk veranderd. Een stedelijke agenda zonder stevig accent op vergroening, schone energievormen en klimaatadaptatie is niet meer voor te stellen. Verduurzaming moet plaatsvinden middels een programma van democratisering, het uitfaseren van oude vormen van stedelijkheid en industrie en het verhogen van de ‘intelligentie’ van de samenleving.

Desondanks weten planners geen aansluiting te vinden op alternatieve ‘energieën’ die óók sinds tientallen jaren in en om de stad aanwezig zijn. Alternatieve levensstijlen en bewonersinitiatieven zijn salonfähig geworden, maar houden de rafelranden, exoten en vernieuwers daarmee stand? Nee, zij zijn kwetsbaar als altijd, en slagen er niet in hun ‘nieuwe ecologie’ te exporteren.

Stadbewoners zijn in diverse opzichten steeds verder verwijderd van het ecosysteem, maar ontwikkelen er ook diversere relaties mee. Via ideeën en discoursen als commoning, permacultuur en het Antropoceen doen voorstellen hun intrede die de grens tussen stad en natuur proberen te beslechten en hybride zones ontwikkelen.

Hoe ontwerp daar een rol in kan spelen is onderwerp van het essay “Energie losmaken, energie vastleggen” van Socrates Schouten. Refererend naar denkers-doeners als Louis G. Le Roy en Bruno Latour doet Schouten in dit essay aanzetten tot een nieuw, ecologisch stadsmaken.